VEPR khuyến nghị chính sách phát triển kinh tế năm 2021

Nhìn lại năm 2020, VEPR cho rằng nền kinh tế Việt Nam là “điểm sáng trong khu vực”, tốt nhất so với khu vực và các nước trên thế giới. 

Hai kịch bản tăng trưởng kinh tế

Các yếu tố có thể hỗ trợ tăng trưởng bao gồm việc chính phủ sớm kiểm soát dịch bệnh. Giúp duy trì hoạt động kinh tế trong nước và kỳ vọng về triển vọng kinh tế do ký kết các hiệp định thương mại. Bảo hộ đầu tư và thương mại tự do (EVFTA) và IPA giữa Việt Nam và EU; chi tiêu và xây dựng các dự án đầu tư công trọng điểm đã tăng nhanh.

Đồng thời, làn sóng đầu tư và thương mại chuyển dịch nhằm đa dạng hóa những rủi ro do xung đột thương mại Trung – Mỹ mang lại. Môi trường vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức chấp nhận được, tạo môi trường cho việc thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng trưởng.

Kịch bản thứ nhất

Đến năm 2021, cơ quan này sẽ dự báo tăng trưởng của Việt Nam theo hai kịch bản. Trong số đó, phương án đầu tiên là kịch bản cơ sở. Trong trường hợp này, căn bệnh này đã không lây lan trong nước trong phần lớn thời gian của năm. Và khi nền kinh tế toàn cầu dần trở lại mức bình thường, các hoạt động kinh tế trong nước vẫn tiếp tục diễn ra bình thường.

Đặc biệt, dịch bệnh ở nhiều trung tâm kinh tế; tài chính quan trọng trên thế giới có thể xuất hiện trở lại với quy mô nhỏ ở một số quốc gia. Do đó, tác động của Covid-19 đến nông, lâm, ngư nghiệp, công nghiệp chế biến chế tạo; công nghiệp dịch vụ sẽ không nặng nề hơn năm 2020. Tăng trưởng kinh tế cả năm dự kiến ​​là 5,6-5,8%.

Kịch bản thứ hai 

Kịch bản thứ 2 là kịch bản bất lợi. Trong trường hợp này, vào năm 2020, một biến thể mới của Covid-19 sẽ bùng phát dịch bệnh trong nước; làm gián đoạn các hoạt động kinh tế. Đồng thời, mặc dù người dân đã có nhiều nỗ lực để vắc xin đi vào cuộc sống. Nhưng dịch bệnh ở nhiều trung tâm kinh tế – tài chính quan trọng trên thế giới vẫn chưa được cải thiện nhiều; hiệu quả đối với người dân vẫn chưa đạt trên diện rộng.

Du lịch thế giới vẫn chưa tiếp tục. Kết quả là do thiếu khách du lịch nước ngoài; các dịch vụ lưu trú và ăn uống không có động lực phục hồi. Đồng thời do hạn chế về đi lại và sinh đẻ; nên nhu cầu trong nước đối với các loại hình dịch vụ này cũng bị hạn chế.

Hệ thống kinh doanh, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân; đang bắt đầu bị thiệt hại nặng nề do khả năng chống chịu của nó bị suy giảm. Tiếp tục tăng đầu tư công để hỗ trợ tổng cầu. Tăng trưởng kinh tế hàng năm dự kiến ​​đạt 1,8-2,0%.

Tuy nhiên, VEPR cho biết, “Chúng tôi vẫn thích kịch bản cơ sở của tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Nền kinh tế Việt Nam có nhiều khả năng tăng trưởng trong khoảng 5,6-5,8% trong suốt năm 2021”.

Dư địa điều hành đẹp hơn

Theo VEPR, đến năm 2020, Bank Negara đã 3 lần hạ các công cụ điều hành lãi suất. Ngoài ra, các ngân hàng thương mại vẫn đang triển khai kế hoạch hỗ trợ tín dụng 250 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, dư địa chính sách sẽ không còn lớn vào năm 2021. Điều này khiến các chính sách vĩ mô hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội càng bị hạn chế.

Do nguồn lực tài chính hạn hẹp sau nhiều năm thâm hụt ngân sách; chính sách tiền tệ bị ràng buộc bởi các mục tiêu lạm phát và tỷ giá. Việt Nam không thể thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô như nới lỏng tiền tệ quy mô lớn; theo cách tương tự như các nước trên thế giới.

Ngoài ra, do ảnh hưởng của dịch; công tác phòng chống dịch Covid-19 và các lợi ích an sinh xã hội cũng gây áp lực lớn đối với cân đối ngân sách.

VEPR khuyến nghị: “Hiện nay, ưu tiên hàng đầu là đảm bảo an sinh xã hội, duy trì môi trường kinh tế vĩ mô ổn định; giảm gánh nặng cho doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, hỗ trợ doanh nghiệp chủ động”.

Các chuyên gia của VEPR cho rằng, việc thực hiện các chính sách cần quan tâm hơn đến người lao động trong khu vực phi chính thức. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cần tiếp tục được thực hiện khẩn trương; đúng mục tiêu, đúng nhu cầu, khách quan và thực chất kinh doanh. Để đẩy nhanh đầu tư công; VEPR cho biết có thể chia thành nhiều phương án đấu thầu và thực hiện ở nhiều nơi để tạo chênh lệch giá tốt hơn.

Chú ý bong bóng tài sản

Đồng thời, chính sách tiền tệ, đặc biệt là công cụ lãi suất trong năm 2021 sẽ giảm hiệu lực rất nhiều. VEPR khuyến cáo chính phủ đặc biệt lưu ý đến bong bóng tài sản hình thành trên thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản.

Trên thực tế, năm 2020, thị trường bất động sản đã có sự tăng trưởng đáng kể. Chủ yếu là do họ đã tránh được tình trạng vung tiền của các nhà đầu tư và gia đình. Đây là điều dễ hiểu trong thời kỳ khủng hoảng.

“Trong mọi trường hợp, cần duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là lạm phát; lãi suất và tỷ giá là những yếu tố cần thiết để chuẩn bị cho quá trình phục hồi sau dịch. Báo cáo cũng chỉ ra rằng cần đa dạng hóa thị trường xuất / nhập khẩu. Chú ý hơn nữa để không phụ thuộc nhiều vào một số đối tác kinh tế lớn.

Đôi nét về VEPR

Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), tiền thân là Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách. Là một viện nghiên cứu trực thuộc Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. VEPR có tư cách pháp nhân, đặt trụ sở chính tại Trường Đại học Kinh tế – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Mục tiêu của VEPR là thực hiện các nghiên cứu kinh tế và chính sách nhằm giúp nâng cao chất lượng; ra quyết định của các cơ quan hoạch định chính sách, doanh nghiệp và các nhóm lợi ích. Dựa trên sự thấu hiểu bản chất của những vận động kinh tế và quá trình điều hành chính sách vĩ mô ở Việt Nam.

Hoạt động chính của VEPR bao gồm  phân tích định lượng và định tính các vấn đề của nền kinh tế Việt Nam. Tác động của chúng tới các nhóm lợi ích;  tổ chức các hội thảo đối thoại chính sách. Mục đích tạo điều kiện cho các nhà hoạch định chính sách; lãnh đạo doanh nghiệp và tổ chức xã hội cùng gặp gỡ. Trao đổi nhằm đề xuất giải pháp cho các vấn đề chính sách quan trọng hiện hành. Tổ chức các khóa đào tạo cao cấp về kinh tế, tài chính và phân tích chính sách.

Trích dẫn từ Vneconomy.vn

Thanh Thuy